Η Αστροφυσικός Δήμητρα Κουτρούμπα απαντάει σε ερωτήσεις του eduguide και μας δίνει μια εικόνα για το επάγγελμά της.

1. Πότε καταλάβατε ότι θέλετε να ασχοληθείτε με την αστροφυσική; Ήταν κάτι που ονειρευόσασταν από μικρή ή προέκυψε στην πορεία;

Συνήθως, πολλοί αστροφυσικοί έλκονται από αυτή την επιστήμη μέσα από την παρατήρηση του έναστρου ουρανού, ξεκινώντας ως ερασιτέχνες αστρονόμοι. Η δική μου πορεία, όμως, ήταν κάπως διαφορετική, καθώς η προσέγγισή μου έγινε μέσα από τα βιβλία.
Αρχικά, με γοήτευσε η σύνδεση της ελληνικής μυθολογίας με τους αστερισμούς στον ουρανό. Ωστόσο, θυμάμαι ακριβώς τη στιγμή που αποφάσισα να γίνω αστροφυσικός: ήταν στην αρχή της σχολικής χρονιάς, όταν έπιασα στα χέρια μου και ξεφύλλισα το βιβλίο Αστρονομίας της Β’ Λυκείου, το οποίο τότε ήταν υποχρεωτικό μάθημα.

Διαβάζοντας για την αστρονομία στην αρχαιότητα, την εξέλιξή της στη σύγχρονη επιστήμη με τη χρήση μεγάλων τηλεσκοπίων και τις ανακαλύψεις που καθιστά δυνατές η διαστημική τεχνολογία, συνειδητοποίησα πόσο με ενδιέφερε η μελέτη του σύμπαντος. 

2. Αν σας ρωτούσε ένας/μία μαθητής/τρια “τι ακριβώς κάνει μια αστροφυσικός κάθε μέρα;”, τι θα του/της απαντούσατε;

Δεν υπάρχει μια τυπική μέρα στη δουλειά ενός αστροφυσικού. Παρότι η εργασία μας βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι δραστηριότητές μας είναι ποικίλες.

Στη δική μου περίπτωση, καθώς εργάζομαι με δεδομένα από δορυφόρους και διαστημικές αποστολές, κάποιες ημέρες ασχολούμαι με την ανάλυση δεδομένων ή τον προγραμματισμό των επόμενων παρατηρήσεων. Άλλες φορές χρησιμοποιώ αριθμητικές προσομοιώσεις για να αναπαραγάγω τα δεδομένα ή τις φυσικές συνθήκες των παρατηρήσεων.

Σε άλλους τομείς της αστροφυσικής, συνάδελφοι μπορεί να ταξιδεύουν για παρατηρήσεις σε μεγάλα επίγεια τηλεσκόπια. Πολλοί επίσης ασχολούνται με πειράματα που στοχεύουν στην αναπαραγωγή αστροφυσικών φαινομένων σε εργαστηριακές συνθήκες.

Ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς μας αφορά τη συγγραφή επιστημονικών δημοσιεύσεων και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων μας σε συνέδρια, καθώς και την προετοιμασία νέων ερευνητικών προγραμμάτων, τα οποία συνοδεύονται από αιτήσεις χρηματοδότησης.

Επιπλέον, ένας ακόμη πολύ σημαντικός τομέας της εργασίας ενός αστροφυσικού είναι η καθοδήγηση φοιτητών και νέων ερευνητών στις δικές τους ερευνητικές δραστηριότητες.

Έτσι, η καθημερινότητα ενός αστροφυσικού μπορεί να είναι απαιτητική και ποικιλόμορφη, αλλά παραμένει πάντα ενδιαφέρουσα και γεμάτη νέες προκλήσεις.

3. Ποιες επαγγελματικές δυνατότητες ανοίγονται μέσα από την αστροφυσική; Είναι μόνο για όσους/ες θέλουν να κάνουν έρευνα ή υπάρχουν και άλλοι δρόμοι;

Οι θέσεις στην έρευνα της αστροφυσικής είναι, δυστυχώς, περιορισμένες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ωστόσο, η εκπαίδευση ενός αστροφυσικού δεν περιλαμβάνει μόνο μια ευρεία μελέτη και κατανόηση των νόμων της φύσης, αλλά και την ανάπτυξη πολλών δεξιοτήτων που μπορούν να εφαρμοστούν σε διάφορους τομείς.

Η εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι προηγμένες μέθοδοι ανάλυσης δεδομένων και προσομοιώσεων, καθώς και η ανάπτυξη και χρήση ορισμένων από τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες, προσφέρουν στους αστροφυσικούς μία από τις πληρέστερες επιστημονικές και τεχνικές καταρτίσεις.

Επιπλέον, ένας αστροφυσικός καλλιεργεί επικοινωνιακά προσόντα και μαθαίνει να εργάζεται ομαδικά για την επίλυση σύνθετων προβλημάτων, καθώς η έρευνα απαιτεί συχνά τη συμμετοχή σε διεθνείς συνεργασίες, όπως εκείνες που αφορούν την ανάπτυξη διαστημικών αποστολών. 

Για όλους αυτούς τους λόγους, οι αστροφυσικοί έχουν εξαιρετικές προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης και είναι ιδιαίτερα περιζήτητοι σε βιομηχανικούς και τεχνολογικούς τομείς, καθώς και στον χρηματοοικονομικό τομέα.

4. Αν κάποιος/α αγαπάει τη φυσική αλλά δεν είναι σίγουρος/η αν του ταιριάζει η αστροφυσική, τι θα τον/την συμβουλεύατε;

Είναι αρκετά λυπηρό το γεγονός ότι η Αστρονομία δεν διδάσκεται πλέον στο σχολείο, καθώς ήταν ένα από τα μαθήματα που εξάπτουν τη φαντασία και ενισχύουν το ενδιαφέρον μας για τις φυσικές επιστήμες. Ωστόσο, υπάρχουν πλέον πολλοί τρόποι για να γνωρίσει κανείς τον συναρπαστικό κόσμο της αστροφυσικής.

Σε πολλές πόλεις της Ελλάδας λειτουργούν ερασιτεχνικοί όμιλοι αστρονομίας, οι οποίοι διοργανώνουν ποικίλες δράσεις για την ενημέρωση του κοινού. Προσφέρονται εκλαϊκευμένα επιστημονικά σεμινάρια, ημερίδες, καθώς και εξορμήσεις για παρατήρηση του ουρανού με τηλεσκόπια.

Επιπλέον, το διαδίκτυο παρέχει άφθονες πληροφορίες για όσους ενδιαφέρονται. Διαστημικές υπηρεσίες, όπως η NASA και η ESA, καθώς και ελληνικοί φορείς, όπως η Ελληνική Αστρονομική Εταιρεία και το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος, δημοσιεύουν τακτικά ανακοινώσεις για διαστημικές αποστολές και νέες ανακαλύψεις, επιδιώκοντας να φέρουν το κοινό πιο κοντά στα μυστήρια του σύμπαντος.

Η Δήμητρα Κουτρούμπα σπούδασε Φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, και απέκτησε μεταπτυχιακό και διδακτορικό στην Αστροφυσική από το Πανεπιστήμιο Pierre et Marie Curie (μετονομασμένο Sorbonne Université). Εργάστηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στo Goddard Space Flight Center της NASA, και από το 2011 είναι ερευνήτρια του CNRS (Centre National de Recherche Scientifique) στη Γαλλία. Ειδικεύεται στη μελέτη της ηλιόσφαιρας και του ηλιακού ανέμου, και την αλληλεπίδρασή του με τις μαγνητόσφαιρες των πλανητών και το μεσοαστρικό νέφος.

----------------------------------------

#Σπουδές στη Φυσική - Αστροφυσική

Αν η Φυσική είναι ο τομέας που σε συναρπάζει, μπορείς να διαβάσεις εδώ περισσότερα για αυτή την επιστήμη ενώ μπορείς να ενημερωθείς εδώ για όλα τα προπτυχιακά προγράμματα που προσφέρονται στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Από την άλλη, αν έχεις ήδη ολοκληρώσει τις προπτυχιακές σπουδές σου και αναζητάς ευκαιρίες για μεταπτυχιακή εξειδίκευση, μπορείς να ψάξεις το μεταπτυχιακό που σε ενδιαφέρει από τη μηχανή αναζήτησης του eduguide, χρησιμοποιώντας λέξεις-κλειδιά όπως «Προχωρημένη Φυσική», «Αστροφυσική» κ.λπ.